BeoBOM heeft in 2020 voor gemeente Eijsden-Margaten een gemeentebreed historisch vooronderzoek ontplofbare oorlogsresten uitgevoerd.
Wij spraken de heer Dees Heuts, Beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid op de Afdeling Veiligheid, Vergunningverlening Toezicht en Handhaving bij de gemeente Eijsden-Margraten, over zijn ervaringen met BeoBOM. Het volledige interview is uitgewerkt en hieronder te lezen.
Er is in de Tweede Wereldoorlog in Nederland veel gevochten, zo ook in onze gemeente. In het verleden hebben we regelmatig contact gehad op casus niveau met partijen. Een voorbeeld hiervan was dat de Provincie een weg wilde reconstrueren en hiervoor bodemonderzoek diende uit te voeren. Hierbij werden vondsten uit de Tweede Wereldoorlog gedaan.
In 2017 werden we geconfronteerd met een burger die wilde gaan bouwen. De aannemer stootte op resten munitie en legde vervolgens het werk stil. Toen moesten wij gaan acteren. Deze situatie was voor de Gemeente Eijsden-Margraten een aha-erlebnis en hierdoor kwam de gedachte: “We moeten hier structureel iets mee naar iedere burger en aannemer actief in onze gemeente”. Anderzijds hadden we op dat moment te maken met een grote reconstructie van een belangrijke verbindingsweg tussen het Heuvelland en het Maasdal waar in de oorlog ook veel is gevochten. Ook daar stelde een aannemer aan de start van het werk de vraag: moeten we bodemonderzoek gaan doen? BeoBOM voerde dit uit en zo kwamen we in contact met BeoBOM.
BeoBOM stelde toen de vraag of de Gemeente Eijsden-Margraten ervoor open stond om een gemeentebreed vooronderzoek te doen, zodat de gemeente niet elke keer ad hoc opdrachten hoeft uit te zetten.
Een aannemer heeft de verplichting om dat onderzoek uit te voeren als daar de noodzaak voor is. Op een moment dat een aannemer niks vraagt en hij gewoon aan de slag gaat, is er geen man over boord, zolang er niks gebeurd en niks wordt aangetroffen. Dat willen we echter niet. Met onze inzet en facilitering doen we het maximale. Die zekerheid heb je immers in ons Limburgse gebied en in het bijzonder de gemeente Eijsden-Margraten niet! En zo ontstond door deze twee projecten de noodzaak voor een gemeentebreed historisch bodemonderzoek.
Ik vond het verrassend. Heel professioneel. Rocco van Alst is mijn contactpersoon en dat is gewoon een fijne en professionele kerel. Die kon ik bij wijze van spreken ‘s-nachts bellen en dan hielp hij me nog.
Wat ik heel bijzonder vind is dat er best veel jonge enthousiaste mensen werken bij BeoBOM die een enorme brok aan kennis hebben. De oorlog was van 1940 tot 1945, maar we leven nu in 2021. Dat zulke jonge mensen zoveel van die tijd weten en zo’n passie voor hun vak hebben vond ik wel heel erg verrassend.
Als ze naar een luchtfoto kijken hebben ze enorm veel kennis van inslagen en bepaalde sporen in het land. Ze baseren zich op heel veel archief informatie, fotomateriaal en andere zaken die ze dan uitermate grondig bestuderen. Zo weten ze dus heel veel van je gemeente. Toen de burgemeester en wethouder bij het afrondend gesprek aansloten, waren beiden na afloop van dat gesprek laaiend enthousiast. Ze vertelden me dat alleen al door de enthousiaste manier van presenteren door de BeoBOM medewerkers, ook zij enorm enthousiast werden.
Een bodem onderzoek an sich is één, maar je moet het wel gaan ventileren. Iedereen moet die informatie tot zich kunnen gaan nemen. We hebben het nu voor elkaar dat de informatie van BeoBOM in een aparte laag in de kaart van het Gegevenshuis (een overheidsorganisatie die zich richt op het inwinnen, beheren en leveren van informatie uit basisregistratie) is opgenomen. Als er een aanpassing van het materiaal heeft plaatsgevonden wordt deze ook weer in die laag verwerkt.
Daarnaast moeten we nu nog het geheel in stelling gaan brengen, zodat we ook de burger kunnen gaan informeren over deze risicokaart. Die burger moet straks zelf kunnen bekijken dat als hij bouwplannen heeft of zijn huis in een bepaald gebied staat met risico op aanwezigheid van ontplofbare oorlogsresten. Vervolgens moet hij kunnen lezen wat hij dan moet doen.
Kortom we hebben nu inzicht waar de pijnpunten liggen en dat hadden voorheen echt niet.
Ik sta nu dus aan de vooravond om deze informatie ook voor de burger beschikbaar te maken via het internet. Rocco heeft me ook hier weer geweldig goed geholpen met enkele tips van gemeenten die dat publiceren van de data op het internet al eens eerder gedaan hebben. Dus ik ben bij die gemeenten te rade gegaan en heb daar ook de vraag gesteld of we van hun informatie gebruik kunnen maken. Het gaat in deze om de Gemeente Amersfoort en Lingewaard. Door middel van deze informatie kunnen we de burger informeren dat als ze de grond willen roeren vanaf een bepaalde diepte, ze toch op de kaart moeten kijken of ze in een groen, geel of rood gebied zitten. Gelukkig hebben we geen groot rood gebied. Maar toch is een flink deel van de gemeente wel geel. Hier moeten mensen wel alert moeten zijn. Die mensen krijgen dan ook van ons een instructie hoe te handelen.
Absoluut!
Als je die dingen gaat stapelen, dan weet je als gemeente dat je daar iets structureels mee moet.
We hebben het nu allemaal goed geregeld. We hebben een kaart waar burgers en bedrijven in kunnen kijken. We hebben nu ook een door de EODD goedgekeurde plof locatie. Daar zijn we trots op, want veel gemeenten om ons heen hebben dat niet. Dus ja dit was het zeker waard!
Ja ik ben zeer tevreden over de aanpak en het eindresultaat dat BeoBOM heeft opgeleverd.
Ik zou zeker aan de gemeenten om ons heen de boodschap willen geven: maak gebruik van de gemeenten die dit al hebben uitgevoerd (zoals Gemeente Eijsden-Margraten). Wij zijn er door casuïstiek mee in aanraking gekomen, maar als je als gemeente hier niet veel mee te maken krijgt, zie je vaak dat dit onderwerp naar achteren wordt geschoven.
