Een blik op vroeger
Raadpleging luchtfoto’s
Een vast onderdeel van het historisch vooronderzoek is de raadpleging van luchtfoto’s uit de Tweede Wereldoorlog. Deze luchtfoto’s werden door de Geallieerden gemaakt om een beeld van de situatie op de grond te krijgen. Vijandelijke stellingen en het effect van Geallieerde bombardementen konden zo in kaart gebracht worden. Tegenwoordig worden de luchtfoto’s voor historische onderzoeken gebruikt. Onder andere op basis van waargenomen kraters kunnen verdachte gebieden afgebakend worden. Binnen deze verdachte gebieden kan bijvoorbeeld een verhoogde kans op het aantreffen van niet-ontplofte vliegtuigbommen zijn. De luchtfoto’s tonen niet enkel de gevolgen van bombardementen, maar geven ook een beeld van hoe Nederland er tijdens de Tweede Wereldoorlog uitzag. Wat daarbij met name opvalt, is hoe sterk de steden in ons land de afgelopen decennia gegroeid zijn.
Van kleine vestingplaats naar snelgroeiende provinciestad
Onderstaande afbeeldingen tonen een luchtfoto van Woerden uit 1945 en een satellietbeeld van exact dezelfde locatie uit de huidige tijd. Duidelijk zichtbaar is dat de bebouwing van Woerden zich tijdens de oorlog grotendeels binnen de grachten bevond. Langs de Oude Rijn en enkele omliggende straten zoals de Van der Valk Boumanlaan is enige lintbebouwing te zien. Het satellietbeeld toont dat Woerden sinds de oorlog in alle richtingen is uitgebreid. Weilanden zijn volgebouwd met nieuwe woonwijken, er is een park aangelegd ten noordoosten van de binnenstad en het aantal sporen is verdubbeld. De groei van Woerden zal voorlopig niet afnemen. Door de stijgende huizenprijzen in Utrecht is Woerden momenteel de snelst groeiende gemeente in de regio. Er wordt dan ook volop gebouwd.

Ontwikkeling naar Randstadmetropool
Ook Delft is sinds de Tweede Wereldoorlog fors uitgebreid. Ten tijde van de oorlog bestond Delft grotendeels uit de huidige binnenstad, Hof van Delft en Wippolder. Tegenwoordig lijkt Delft nagenoeg vast te groeien aan steden als Rijswijk en Den Haag. In alle windrichtingen is de stad uitgedijd. Ten zuiden van de binnenstad is de uitgestrekte campus van de Technische Universiteit Delft verrezen. Met zowel tram, bus als trein is Delft tegenwoordig innig verbonden aan omliggende steden zoals Den Haag en Rotterdam. Slechts enkele weilanden scheiden Delft nog van omliggende plaatsen als Rijkswijk. Op onderstaande afbeeldingen is goed te zien dat de uitgestrekte weilanden rondom Delft tegenwoordig grotendeels zijn volgebouwd.

Van landelijke polder naar een wereldse haven
Sommige delen van Nederland zijn sinds de Tweede Wereldoorlog echt onherkenbaar veranderd. Niet alleen de groei van steden heeft bijgedragen aan veranderingen in het landschap. De opkomst van grote industriegebieden en de aanleg en uitbreiding van havens heeft tot ingrijpende wijzigingen in het landschap geleid. Onderstaande luchtfoto’s uit 1944 en 1945 tonen de weilanden van de Noordbankpolder en de Krimpolder ten zuiden van Hoek van Holland. Op het satellietbeeld eronder zijn de havens en opslagtanks van Shell Europoort te zien. Het gebied is zo drastisch veranderd dat er van het oude landschap niets meer te herkennen is.

Luchtfoto’s geven een ongekende inkijk in de situatie van Nederland in vroegere tijden. De vergelijking met modern satellietbeeld is soms ronduit verbluffend. Zo leren we tijdens het uitvoeren van historische onderzoeken heel wat bij over de ontwikkeling van Nederland door de jaren heen.