Koolhoven – Een Nederlandse luchtvaartpionier
Frits Koolhoven naast een model uit de jaren '20
Koolhoven – Een Nederlandse luchtvaartpionier
De Tweede Wereldoorlog wordt gedomineerd door bekende vliegtuigbouwers als het Britse Avro, Duitse Messerschmitt en Amerikaanse Boeing. Terwijl de oorlog de innovatie en productie van deze buitenlandse bedrijven naar recordhoogte stuwt, komt onze eigen vliegtuigindustrie er een stuk minder succesvol vanaf. Ondanks het feit dat in de jaren ’20 en ‘30 verschillende Nederlandse vliegtuigbouwers met hun innovatieve ontwerpen internationale bekendheid vergaren, blijft dankzij de Duitse bezetting weinig over van deze groeiende Nederlandse maakindustrie. In de vaderlandse geschiedenis is uit dit vooroorlogse tijdperk voornamelijk de naam en faam van luchtvaartpioneer Anthony Fokker bewaard gebleven. Daarentegen zijn andere Nederlandse militaire vliegtuigbouwers zoals Aviolanda, het Haagse Pander of De Schelde Vliegtuigbouw veelal in de vergetelheid geraakt.

Tot het bovenstaande rijtje van succesvolle vooroorlogse vliegtuigbouwers behoort ook de luchtvaartpioneer Frits Koolhoven. Na een korte carrière als autocoureur en ontwerper voor verschillende buitenlandse vliegtuigproducenten, richt Koolhoven in 1926 de N.V. Vliegtuigenfabriek Koolhoven op. Gedurende de jaren ’30 verschaft de fabriek in de hanger op vliegveld Waalhaven te Rotterdam werk aan zo’n 600 man en worden o.a. civiele vliegtuigen voor de KLM en Spaanse Republiek gebouwd. Op militair gebied behaalt Koolhoven vooral bekendheid met zijn lichte les- en verkenningstoestel de F.K. 51, waarvan er tientallen aan de Luchtvaartafdeeling der Koninklijke Landmacht en Marine Luchtvaartdienst worden geleverd. Ook het in 1937 ontworpen jachtvliegtuig de F.K. 58 ontvangt internationaal goede pers en word door de Franse luchtmacht gedurende de Slag om Frankrijk ingezet.

Met de Duitse aanval op Nederland in mei 1940 komt een rigoureus einde aan het succes van de vliegtuigbouwer Koolhoven. Omstreeks 04:00 uur op de eerste oorlogsdag bombardeert de Duitse Luftwaffe het Rotterdamse vliegveld Waalhaven, waardoor ook de fabriek van Koolhoven in de as wordt gelegd. Niet alleen gaan door het bombardement alle vliegtuigen verloren, ook de vele blauwdrukken en innovaties van de luchtvaartbouwer gaan in rook op. Het verlies van zijn fabriek slaat een groot gat in de gemoedtoestand en gezondheid van Frits Koolhoven. Na een lidmaatschap van de NSB, waarvan hij volgens historici geen praktiserend lid was, overlijdt Koolhoven in 1946 op 60-jarige leeftijd. Een naoorlogse poging om het bedrijf nieuw leven in te blazen resulteert in een officieel faillissement, waarna de naam Koolhoven langzaam in de vergetelheid raakt.
